Alice
Boothby
freelance journalist
& tekstschrijver
'Je spijsvertering is niet zweverig;
Het Parool | 13 mei 2019
Al zo'n twintig jaar is Bianca Fabrie (48) make-up artist en haarstylist. Nu gooit ze het over een andere boeg: ze schreef het ayurvedische kookboek Holy Happy Belly.
"Zo," zegt Bianca Fabrie als ze naar de condens op mijn glas ijskoud water kijkt, "dat water is ook niet bepaald ayurvedisch." Gelukkig lacht ze daarna. Maar waarom is mijn water eigenlijk niet ayurvedisch? "Warme dranken hebben in de ayurvedische leer de voorkeur. Koude dranken remmen de spijsvertering af. Bij fastfoodketens zie je vaak dat mensen een grote beker ijskoude cola met veel ijs naast hun burger wegtikken. Niet gek dat je daarvan aankomt. De spijsvertering krijgt een ontzettend oplawaai en staat op zo'n moment zo goed als stil."
De ayurvedische leefstijl is allesbehalve nieuw. De traditionele Indiase geneeswijze zou volgens aanhangers zo'n drieduizend jaar geleden zijn ontstaan. Toch beleeft ze een hernieuwde populariteit. De leer sluit naadloos aan bij de behoefte om beter voor onszelf zorgen, de continue zucht naar zelfontwikkeling en het nastreven van een gezonde leefstijl die je ook terugziet in de populariteit van yoga en plantaardig eten.
Al was dat bij Fabrie niet het geval. Zij kwam 25 jaar geleden met ayurveda in aanraking nadat ze erover had gelezen in de Viva. "Kun je nagaan! Dat tijdschrift was z'n tijd ver vooruit. Ik werd getriggerd omdat ik last had van mijn hormoonhuishouding, van allergieën en kampte met een onzuivere huid. Klachten die bleven doorzeuren. Geen dokter kon mij precies vertellen wat het was." Uiteindelijk besloot ze het in holistische hoek te zoeken. Een vriendin wees haar op een ayurvedische arts.
Fabrie kwam terecht bij een 'oldskool' Indiase arts die haar bekend maakte met het wel en wee van de buik en het effect van eten op je gezondheid. De basis van ayurveda is namelijk een gezonde spijsvertering. Haar interesse was gewekt en ze besloot bij de arts in de leer te gaan. "Ik leerde bij hem de fijne kneepjes van ayurveda en zag mijn problemen als sneeuw voor de zon verdwijnen. Later heb ik nog een vierjarige hbo-opleiding gedaan met een stage in India. Sindsdien mag ik mij ook zelf een ayurvedisch therapeut noemen."
Eerst de tong schrapen
De cliënten die Fabrie in haar praktijk treft zijn veelal vrouw. Het merendeel heeft spijsverterings- en hormoongerelateerde klachten waar zij al lang mee lopen. Om op zoek te gaan naar de oorzaak, stelt Fabrie gericht vragen, voelt ze aan de pols en kijkt ze naar de tong van haar cliënt. "Zo kan ik vaststellen wat de aangeboren constituties zijn en nog belangrijker: wat uit balans is."
De oplossing zit vaak in aangepaste voeding en kruidensupplementen. Zo wordt cliënten aangeraden om 's ochtends eerst de tong te schrapen, vervolgens een glas lauwwarm water te drinken, te douchen en dán pas te ontbijten. Een belangrijk ritueel in de ayurvedische leer.
Het glas water heeft als functie je spijsvertering op gang te brengen. Maar ook de tongschraper is een niet te missen onderdeel. Fabrie: "Na het slapen zit er een wit laagje onverteerbare resten op je tong. Ik noem dat 'tongpoep'. Wanneer je dat er niet afhaalt, gaat dat zo, hop, weer terug je darmen in. Je wilt niet dat het zich daar verder ophoopt. Dat krijg je pas weer weg met een detox."
Ayurveda gaat uit van drie dosha's, de aangeboren constituties. Die dosha's bestaan weer uit twee van de vijf elementen: ether, lucht, vuur, water en aarde. Zo bestaat de dosha Vata uit lucht en ether. Pitta bestaat uit vuur en water en Kapha bestaat uit water en aarde. Bij iedereen zijn die drie verschillende dosha's aanwezig - zij het in meer of mindere mate. Die dosha's kunnen tijdens een mensenleven uit balans raken door voeding, stress of door de wisseling van seizoenen. Met de ayurvedische leer wordt gezocht naar balans.
Fabrie moest om haar hormoonhuishouding in balans te houden, afscheid nemen van haar boterhammen met oude kaas en tomaat. Die waren te zuur, te verhittend. Was dat niet moeilijk? "Nee, want ik voel me beter en ik heb voldoende alternatieven. Ik kan nog steeds speltbrood eten met jonge geitenkaas. Al is dat seizoensafhankelijk."
Die seizoenen spelen een grote rol in haar kookboek Holy Happy Belly. Dit seizoen staan er maïspannenkoeken met blauwe bessen en bloemkoolsteaks met kokos-tahindressing op het menu. In de winter is het weer tijd voor soep en andere verwarmende maaltijden om de Vata te reduceren.
In de visagiestoel
Voor een ayurvedische leek kan deze holistische kijk op het leven nogal zweverig aandoen. "Het is maar net hoe zweverig je het zelf maakt," zegt Fabrie. "Je spijsvertering moet in orde zijn, wil je je goed voelen. Dat is hartstikke praktisch. Daarnaast is het belangrijk dat je niet meer dan drie keer per dag eet. Je hebt namelijk drie tot vier uur nodig om een maaltijd te verteren. Wanneer je door blijft eten, wordt dat verstoord. Dat is net zoiets als een wasmachine laten draaien en elk kwartier een nieuwe vieze sok erbij gooien. Dat heeft geen zin. Dat wordt nooit schoon."
Zolang het uitkomt met de planning wil Fabrie haar werk als make-up artist, als ayurvedisch therapeut en kookboekenschrijver blijven combineren. Al willen die verschillende disciplines ook samenkomen. Zoals in de visagiestoel. Fabrie merkt regelmatig dat modellen in de ban van ayurveda zijn. "Maar ik geef nooit ongevraagd advies. Alleen als mensen er daadwerkelijk om vragen."
"Laatst had ik een oncoloog in mijn stoel. We hadden het helemaal niet over ayurveda gehad, maar een paar weken later publiceerde hij een artikel over hoe kurkuma kan worden gebruikt om de kans op kanker te verminderen. Toen dacht ik: had ik dat maar geweten toen hij in die stoel zat. Dan hadden we daar dieper op in kunnen gaan. Ook al staan lang niet alle artsen achter natuurgeneeskunde, ayurveda is een oude traditie die nu eindelijk steeds vaker wordt bevestigd door de wetenschap."